Een vanzelfsprekende luxe (flashback 2 van 4)

Als een rood, rond snoepje druk ik het uit de witte strip. Elke dag weer. Zonder erbij na te denken. Een voorraad van een paar honderd euro op zak. Het is de malarone-pil. Duur, maar effectief om de reiziger voor het oplopen van malaria te behoeden. Eén steek van een mug kan fataal zijn om je reis even op een heel ander spoor te zetten. Een rampscenario van wekenlange heftige pijnen, hoge koorts en uitputting is iets dat ik maar liever voorkom.

Makkelijk praten als rijke Europeaan. Voor Afrikanen hier is het krijgen van malaria een bijna onoverkomelijk feit. ‘De eerste keer zijn de symptomen het heftigst. Soms zo erg dat je nog liever dood wil gaan,’ hoor ik van een voorbijganger, ‘de aanvallen die jaren later terugkomen, zijn milder van aard. Maar het hoort erbij, iedereen maakt het mee’. Malaria als onderdeel van het Afrikaanse leven, waar de survival-of-the-fittest gedachte noodgedwongen dikwijls domineert.

Als de dag van gisteren herinner ik me de twee voorvallen van doodzieke jongeren tijdens mijn reis. De beelden doemen op. Jongvolwassenen die schreeuwen en huilen van de pijn. Lopen gaat niet meer. Naasten ondersteunen hen bij het vervoer. Zo wordt op het noordelijke platteland van Malawi een jong meisje de minibus ingedragen. Met haar laatste energie hoopt ze het ziekenhuis te halen. Ik schrik van het geluid, de felle arm- en beenbewegingen en de uitgeputheid op haar gezicht. Ze ijlt en het zweet loopt over haar gezicht. Ik overleg met de chauffeur. Laten we nu zo snel mogelijk naar het ziekenhuis gaan. Geen instappende passagiers onderweg, niet pas rijden als de bus vol is. Gaan! De minibus doet tijdelijk dienst als ambulance. De vriendelijke en betrokken chauffeur doet zijn best. Kilometers verder slaat hij van de hoofdweg af en racet over het mulle zand naar de bestemming: het regionale hospitaal. Aangekomen bij het vervallen gebouw, staan veel zieke mensen geduldig buiten te wachten. Maar gelukkig, het schreeuwende meisje krijgt voorrang. Ze verdwijnt uit ons zicht. De vervoertaak zit erop. De minibus keert en zoekt de geasfalteerde hoofdweg weer op.

Nog dagenlang achtervolgt mij een gedachte. Ik had haar arts wat malarone kunnen geven. Om curatief te gebruiken. Stom, niet aan gedacht!. Het slikken van deze malariapil is voor mij een automatisme, een gewoonte waar ik nauwelijks nog bij stilsta. Een veel te vanzelfsprekende luxe.