Tradities en natuur

Jungle Junction. Onthoud die naam als je van plan bent naar Zambia af te reizen. Een prachtige lodge met camping op een klein paradijselijk eilandje in de Zambezi. Alles is van natuurlijk materiaal gemaakt. Geen geplastificeerde menukaarten, elektriciteit of aangelegd zwembad. Kaarsen wijzen je ’s avonds de weg naar toiletten. De eetruimte en de bar zijn gemaakt onder een traditioneel rieten dak. En een bootman die mij in een uitgeholde boomstam naar de overkant brengt. Ik slaap twee nachten in een open vissershut op hoge palen. Vanuit mijn bed kijk ik direct uit op de kolkende rivier en de lichtglooiende heuvels van Zimbabwe en val in slaap met de geluiden van de natuur. Ja, ook de nijlpaarden zijn er weer bij.

‘Hebben jullie plannen om een brug te bouwen tussen het eiland en het vaste land?’ vraag ik Mama Alice, de gezellige kokkin van het eiland, nieuwsgierig. ‘Dat zou wel makkelijk zijn, maar we willen het gebied zo houden zoals het is. We willen juist onze gasten laten zien hoe Zambia echt is,’ antwoordt ze. De waarde van en hang naar het oorspronkelijke leven en de natuur, kom ik vaker tegen. De twee musea die ik in Zambia bezocht, laten beide de boodschap achter dat de kolonisatie veel heeft gebracht (urbanisatie, industrialisatie) maar tegelijkertijd ook de tradities en de natuur onder druk heeft gezet. Het Livingstone Museum propageert het dorpsleven en benadrukt de keerzijde van het leven in de stad. Het verbaast me.

De blanke Zambiaanse eigenaar Brett van Jungle Junction grinnikt als ik over mijn verbazing vertel. Hij geeft mij meer inzicht in de belangen die spelen. Regerende politieke machthebbers promoten het dorpsleven om daar gemakkelijk stemmen mee te winnen, is zijn jarenlange ervaring. Vlak voor de verkiezingen ontvangen dorpshoofden in Zambia een zak met geld om het rurale leven verder te ontwikkelen. Geld dat natuurlijk stemmen oplevert. Mensen uit de stad zijn niet hun eerste doelgroep. Stedelingen hebben een bredere kijk op de politieke situatie en zullen minder snel geneigd zijn om volgend jaar opnieuw op de huidige president Lungu te stemmen. Het dorpsleven als propagandamiddel, ik begin het te begrijpen.

Ook als toerist ben ik belanghebbende, besef ik maar al te goed. Ik neem nog een douche onder een open hemeldak, geef donaties aan de bezochte dorpsschool en geniet van een sunset-cruise in dezelfde uitgeholde boomstam van Jungle Junction.